ฐานทรัพยากรท้องถิ่น : อาชีพทางเลือกของเกษตรกร

 ปุ๋ยจากมูลไส้เดือน: เจ้าของธุรกิจ : คุณนุจรี โลหะกุล จากจังหวัดสมุทรปราการ

    เปิดฟาร์มไส้เดือนมาได้เป็นเวลา 7 ปี ปุ๋ยจากมูลไส้เดือนจัดเป็นปุ๋ยอินทรีย์ละลายช้า มีคุณสมบัติพิเศษคือช่วยแก้ปัญหาดินแน่น โดยการทำฟาร์มไส้เดือนไม่ต้องลงทุนสูง อาหารที่ใช้เลี้ยงก็คือเศษผัก เศษผลไม้จากตลาดสดที่พ่อค้าแม่ค้าจะนำไปทิ้ง  ใช้เวลาเลี้ยงเพียง 3-4 เดือนก็สามารถเริ่มเก็บปุ๋ยได้ ลักษณะของปุ๋ยจะมี 2 แบบคือ แบบน้ำ และ แบบแห้งเหมือนปุ๋ยเม็ดทั่วไป ปัจจุบันนี้ปุ๋ยจากมูลไส้เดือนของคุณนุจรี วางขายที่ร้านเลมอนฟาร์มในราคาขายปลีก กิโลกรัมละ 58 บาท นอกจากนี้ที่ฟาร์มของคุณนุจรียังแจกไส้เดือนให้กับผู้ที่สนใจนำไปทดลองเลี้ยงอีกด้วย

"""""""""""""""""""""""""""""""""""""

 ไรน้ำนางฟ้า: เจ้าของธุรกิจ : คุณเอกชัย ดวงจินดา จากจังหวัดสุพรรณบุรี

      เป็นฟาร์มเลี้ยงไรน้ำนางฟ้าเพื่อขายเป็นอาหารปลาสวยงาม ซึ่งการขายก็จะมีทั้งขายเป็นแบบสดในเขตจังหวัดสุพรรณเองและขายเป็นไรน้ำแช่แข็งซึ่งราคาของไรน้ำนางฟ้าแช่แข็งจะอยู่ที่ 350 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งการเลี้ยงไรน้ำนางฟ้าคุณเอกชัยใช้ไข่ไรน้ำนางฟ้าที่ได้รับมาจากวิทยาลัยเกษตรกรรมจังหวัดสุพรรณบุรี  และเก็บไข่จากการเลี้ยงเองซึ่งการเลี้ยงไรน้ำนางฟ้าใช้เวลาเพียง 2 อาทิตย์ก็สามารถขายได้แล้วอีกทั้งยังสามารถเก็บไข่ของไรน้ำนางฟ้าไว้เลี้ยงต่อได้อีก อาหารที่ใช้เลี้ยงไรน้ำนางฟ้าก็คือสาหร่ายที่เกษตรกรสามารถเลี้ยงเองได้ในฟาร์ม โดยไม่ต้องพึ่งพาอาหารจากแหล่งอื่น ปัจจุบันตลาดไรน้ำนางฟ้าแช่แข็งในต่างประเทศคือประเทศฮ่องกง ส่วนตลาดใหญ่ในเมืองไทยคือสวนจตุจักร ในส่วนของรายได้จากฟาร์มไรน้ำนางฟ้าคุณเอกชัยได้กล่าวว่าตนเองต้องเลี้ยงหลานไปด้วยและทำฟาร์มไรน้ำนางฟ้าไปด้วย การเลี้ยงไรน้ำนางฟ้าไม่ได้ใช้เวลาและแรงงานมาก ก็ยังสามารถมีรายได้เฉลี่ยอยู่ที่เดือนละประมาณ 15,000 บาท ซึ่งเกษตรกรทั่วไปสามารถเลี้ยงเป็นอาชีพเสริมได้ 

"""""""""""""""""""""""""""""""""""""

เห็ดเป็นยา: เจ้าของธุรกิจ : คุณพยงค์ แสนกมล จากจังหวัดอ่างทอง

        ฟาร์มเห็ดเป็นยาของคุณพยงค์คือการทำ “ตังถั่งเช่า หรือ เห็ดถั่งเช่า” สมุนไพรจีนชนิดหนึ่งที่มีราคาแพงมาก ซึ่งคุณพยงค์เริ่มต้นจากการเพาะเห็ดที่มีขายในท้องตลาดก่อนเช่น เห็ดฟาง เห็ดนางฟ้า ซึ่งได้ความรู้การเพาะเห็ดมาจากการจัดฝึกอบรมของหน่วยราชการ แต่พบปัญหาผลผลิตล้นตลาด จึงคิดเพาะเห็ดถั่งเช่า โดยเริ่มต้นจากการทดลองเพาะในตู้เย็น และคิดค้นสูตรวัสดุเพาะเห็ดถั่งเช่าขึ้นมาหลายสูตร (สูตรข้าวชนิดต่างๆ, สูตรลูกเดือย, สูตรข้าวโพด ฯลฯ ) ซึ่งประเด็นที่น่าสนคือสูตรวัสดุที่ทำให้เห็ดถั่งเช่าโตเร็วที่สุดต้องใช้ส่วนผสมของ “ข้าวสังข์หยด” ที่เป็นข้าวพันธุ์พื้นเมืองของจังหวัดพัทลุง ซึ่งการเพาะเห็ดถั่งเช่าปกติจะใช้เวลาประมาณ 2 เดือน แต่คุณพยงค์สามารถคิดค้นสูตรวัสดุและวิธีการเพาะที่สามารถใช้เวลาเพียง 45 วันก็สามารถเก็บผลผลิตขายได้ ซึ่งการขายก็ต้องนำเห็ดถั่งเช่ามาอบให้แห้งก่อนนำบรรจุถุงขาย ซึ่งราคาขายจะอยู่ที่ห่อละ 700 ถึงกว่า 4000 บาทต่อ 1 ห่อ ซึ่งในปัจจุบันได้มีบริษัทเอกชนมาเป็นตัวแทนจำหน่ายในตลาดให้กับคุณพยงค์

จากแนวทางการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรชีวภาพท้องถิ่นที่สามารถสร้างมูลค่าและรายได้ให้กับเกษตรกรจากการเข้าร่วมประชุมวิชาการครั้งนี้ แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทยที่มีมูลค่ามหาศาล ซึ่งเป็นหน้าที่ของนักวิจัยที่จะต้องนำจุดเด่นและผลประโยชน์ของทรัพยากรแต่ละชนิดมาใช้ให้เกิดประโยชน์  ซึ่งจากตัวอย่างที่กล่าวมาข้างต้นแสดงให้เห็นถึงการพัฒนาสินค้าเกษตรของประเทศไทย ที่แตกต่างไปจากสินค้าเกษตรที่มีขายกันอยู่ทั่วๆไปในปัจจุบัน ทำให้เกิดโอกาสและเป็นช่องทางในการเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรต่อไป

""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""

ข้อมูล-ภาพ : ดร.กอบชัย  วรพิมพงษ์