ก้าวย่างทางเดิน ลืมเลือนคืนวัน ดั้นด้นไป: เอาไปวัด ๓ ^[C]

การจัดรูปแบบเอกสารสำหรับสิ่งพิมพ์นั้น ถ้าจะให้ง่ายให้ตรงกับงานก็คงต้องใช้โปรแกรมที่ออกแบบมาสำหรับงานการจัดทำสิ่งพิมพ์โดยตรง เช่น Microsoft publusher, adobe page maker (ยุติการพัฒนาเมื่อปี ค.ศ. ๒๐๐๔), Adobe Indesign หรือทางฝั่ง Open source ก็จะเป็น LyX หรือ Scribus

โปรแกรม (desktop) publishing เหล่านี้จะแตกต่างจากโปรแกรม Word processor ที่เราใช้งานกันอยู่ (Microsoft Word, Word Perfect, ...)  ในเรื่องการออกแบบตัวโปรแกรม โปรแกรม publishing ถูกออกแบบมาให้มองทุกอย่างเป็นวัตถุ (object) แต่ละชิ้น

ยกตัวอย่างให้เห็นภาพง่าย ๆ ก็ให้นึกถึงการทำงานของโปรแกรม Microsoft power point เราจะเห็นว่าในการจัดทำ slide presentation กับ PowerPoint นั้น เราสามารถที่จะวางวัตถุต่าง ๆ ในตำแหน่งต่าง ๆ ของ slide ได้ค่อนข้างจะอิสระ หรือเอาให้ง่ายเข้าอีกคือ เราจะวางรูป วางข้อความ ตรงส่วนไหนของ slide ก็ได้ หรือแม้แต่เอา ข้อความ รูปภาพมาซ้อนทับกัน

PowerPoint จะมองว่าสิ่งต่าง ๆ ที่เราใส่ลงไปใน slide นั้นคือวัตถุแต่ละชิ้น ที่เป็นอิสระต่อกัน เราจะทำอย่างไรกับวัตถุแต่ละชิ้นก็ได้ ยืดขยาย หดสั้น ทับซ้อนกัน วางตำแหน่งไหนก็ได้ ค่อนข้างอิสระ

เมื่อเราสามารถวางสิ่งต่างในตำแหน่งต่าง ๆ ในเอกสารได้อย่างอิสระก็จะทำให้การจัดรูปแบบเอกสารง่ายขึ้น

จะให้ห่างจากขอบเท่าไหร่ก็ได้ จะให้วัตถุแต่ละชิ้นห่างกันเท่าไหร่ก็ได้ อยู่ตำแหน่งไหนก็ได้

แต่สำหรับโปรแกรมพวก Word processor ที่เราคุ้นชินอย่าง Microsoft Word นั้นไม่ได้มองทุกอย่างแยกเป็นวัตถุแต่ละชิ้นจริง ๆ การจัดรูปแบบบางอย่างได้ถูกจำกัดขอบเขตเอาไว้ บางครั้งเราอยากจะทำอย่างนี้แต่เวิร์ดก็ไม่ยอมให้เราทำ เราจะทำอย่างนี้ เวิร์ดก็ทำอย่างโน้นให้เรา

แต่ข้อดีก็คือ ทำให้ผู้ใช้งาน (ทั่ว ๆ ไป) ใช้งานได้ง่าย มีแบบฟอร์มค่อนข้างจะคงที่อยู่แล้ว แค่พิมพ์ข้อความที่ต้องการลงไปเท่านั้น ใส่รูปใส่สีใส่สันได้อีกเล็กน้อย ก็จะได้เอกสารที่มีรูปแบบสวยงามตามท้องเรื่อง

หากเราต้องการจะให้ได้เอกสารตามรูปแบบที่ทางบัณฑิตฯ กำหนดนั้นก็ต้องเข้าไปกำหนดค่าต่าง ๆ ให้ถูกต้อง ถึงจะทำได้อย่างที่ต้องการ และนี่เป็นเหตุผลหนึ่ง (ที่ผมเดาเอามั่ว ๆ ) ว่าทำไมทางบัณฑิตฯ จึงจัดทำแม่แบบวิทยานิพนธ์แต่ละส่วนแยกออกเป็นไฟล์ต่างหาก (เช่นไฟล์ปกนอก ไฟล์ approval page, ...) เนื่องเพราะว่า ถ้าไม่รู้จักและนำฟังก์ชันที่มีในเวิร์ดมาใช้ประโยชน์เต็มที่ก็ยากนักที่จะจัดให้หน้าเอกสารที่มีการกำหนดค่าต่าง ๆ กันอยู่ในเอกสารไฟล์เดียวกันได้ เพราะพอตั้งค่าอย่างนี้ ที่ตั้งค่าไว้เดิมก็จะเปลี่ยนไปเป็นการตั้งค่าครั้งล่าสุด วิ่งไปวิ่งมาปวดหัวตัวร้อน ตาลายควันออกหู

แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะทำไม่ได้

ถ้าให้ง่าย ไม่ปวดหัวสำหรับผู้ใช้ก็ทำแยกไฟล์แต่ละส่วนซะ ส่วนคนทำก็จัดการง่ายกว่า

ผมนึกถึงการจัดทำเอกสารวิทยานิพนธ์ของนักศึกษาที่มีบ้างบางคนที่จัดรูปเล่มก็จะแยกไฟล์ออกเป็นส่วน ๆ พิมพ์ออกแล้วค่อยทำเอกสารที่พิมพ์มารวมเล่มกัน

อันที่จริงเราสามารถทำทุกอย่างให้อยู่ในไฟล์เดียวกันได้

อยู่ร่วมไม่แตกแยก

อิอิอิ

เราเอง

เพลง: เงามืดในดวงใจ
ศิลปิน: สุนารี ราชสีมา