ตำรับยาย้อนยุค

วันก่อน มีสอนนักศึกษาเรื่องรูปแบบยาเตรียมประเภทผง ก็ค้นหาภาพประกอบสไลด์จาก internet เพื่อจะเล่าประวัติศาสตร์ให้นักศึกษาไม่ง่วงหลัีบ

ไปเจอภาพซองยานัตถุ์ พร้อมวลี "ยานัตถุ์หมอมีแก้ฝีแก้หิด ยานัตถุ์หมอชิตแก้หิดแก้ฝี" ซึ่งเข้าใจว่า เด็ก ๆ ยุคนั้นนำมาเป็นประโยคสำหรับฝึกพูดเร็วแบบรัว เหมือนกับ "ระนอง ระยอง ยะลา" หรือ "ทหารถือปืนแบกปูนไปโบกตึก" หรือ "หมูหมึกกุ้ง" อะไรทำนองนั้น

ของจริงน่ะ ไว้แก้คัดจมูก (ทำให้จาม) แต่ไม่รู้ทำไม กลายเป็นประโยคฝึกพูดไปได้

วลีแบบนี้ ใช้ทดสอบคนหนีเข้าเมืองได้นะนี่

แต่ระวังนิดนึง เพราะ "รัวผิด ติดเรท"

คำใต้มีว่า "เนียนเหมือนยานัตถุ์" ทำให้นึกภาพออกเลยว่า ผงยานัีตถุ์ จะต้องมีขนาดอนุภาคต่ำกว่า 20 ไมครอน ไม่งั้นไม่เนียนจริง

ดังนั้น การนำส่งยาสู่ปอดของยายุคหน้า อาจต้องเหล่กลับมามองที่ ยานัตถุ์เดลิเวรี่ ก็ได้ เพราะขนาดอนุภาคเล็ก น่าจะลงปอดได้ลึกมาก 

นอกจากเจอเรื่องยานัตถุ์ ก็ยังมีเจอเรื่องอื่นด้วย 

ไม่ใช่ยาโป๊วหรือยาดองนะครับ 

 ....

แต่เจอตำรับโบ ๆ 2 แบบ ที่เมื่อก่อน รู้ชื่อ แล้วสับสน เพราะเขียนคล้ายกัน อ่านคล้ายกัน คือตำรับ cachets (คา-เช่) กับตำรับ sachets (ซา-เช่)

cachets เป็นตำรับที่เลียนแบบแคปซูล คือ มีผงบรรจุข้างใน แต่ทรงคล้ายผอบ หรืออาจทำเป็นรูปร่างแปลก ๆ อะไรก็ได้ โดยเปลือกสามารถกินได้ เพราะทำมาจากแป้ง ลองนึกถึงไอติมโคน ที่กินได้ทั้งไอศครีมและโคนที่ทำจากแป้ง หรืออาจลองนึกถึงจานบินที่เป็นทรงเหมือนเอาจาน 2 หนวย มาประกบกัน โดยใช้วิธีซีลด้วยการใช้ชุบให้เปียกน้ำ แล้วนำมาประกบกัน

มาเอะใจตรงรากคำว่า cache

คนใช้คอมพ์บ่อย ๆ คุ้นกับ cache memory

คำเดียวกันครับ

cache เป็นภาษาฝรั่งเศส แปลว่า hide หรือ ซ่อน

cache memory เป็นหน่วยความจำที่คอมพิวเตอร์ซ่อนหยบไว้ เพื่อแอบมาใช้งาน ทำให้เครื่องทำงานเร็วขึ้น

ใน google เวลาค้น ก็จะมีปุ่มให้คลิกไปมองเห็นข้อความเก่า ที่เคยแสดงไว้ก่อนหน้า บางครั้ง เว็บปลายทาง ลบข้อความไปแล้ว แต่เรายังหาเจอผ่าน cache ของ google เพราะ google นำไปหยบไว้

ชื่อ web site - -ขนาด web page - Cached - Similar pages 

cachets นี้ ลักษณะ ก็เหมือน "อับ" ของคนใต้ ซึ่งเป็นภาชนะที่ปิดฝาได้ขนาดเล็ก ๆ

อับ นี่ก็เป็นที่ "หยบ"ซ่อนของ

ก็เลยมาถึงข้อสรุปของสมการนี้

cachets = cache = hide = ซ่อน = อับ = ผอบ    ....Eq 1

เอ๊ะ แล้ว sachets ล่ะ ?

รากคำคือ sac (ถุง)

cul-de-sac ก็คือ "ก้นถุง" 

แต่ cul-de-sac ไม่ได้หมายถึงวิทยายุทธ์ไม้ตายขั้นสุดยอดแต่อย่างใด

แต่มักใช้ในความหมายคือ ซอยตัน หรือ ทางตัน ประมาณว่า มีทางเข้าออกทางเดียว อย่างเช่น ต่างประเทศ มีป้าย "cul-de-sac" ก็จะรู้กันว่า ต้องขับขี่ระวัง เพราะถ้าเจอซอยแคบด้วย ซอยตันด้วย รถสวนด้วย อาจไม่มีที่กลับรถ จะลำบาก

sachets คือรูปแบบที่เป็น ซอง นั่นเอง

ลองไปดูที่ซอง ORS เกลือแร่ซอง เดี๋ยวนี้ ก็ยังมีคำว่า sachets หลงเหลืออยู่ ไม่ได้สาบสูญไปไหน ใช้ ORS ครั้งต่อไป ก็ลองเพ่งดู อาจเจอในบางยี่ห้อ

หรือชาที่เป็นซองสำหรับแช่น้ำร้อน นั่นก็ sachets เหมือนกัน

ถ้าไปดูโฆษณาของฝรั่งจะเห็นชัด อะไรที่มาเป็นซอง เขาเขียน sachets ไว้อย่างเป็นเรื่องธรรมดา อย่างเช่น สมุนไพรหอมใส่ถุงโปร่งไว้แขวนในรถ เขาก็ใช้ sachets

สรุปแล้ว ตำรับประเภท sachets ก็ยังยืนยงอยู่ในเมืองไทย แม้ cachets จะไม่ใช้แล้ว